Portal FSU Beograd
Adaptacija komada „Banović Strahinja“ Borislava Mihajlovića-Mihiza

LJUBAV I KRIVICA

Režija: Vida Ognjenović
Kostimografkinja: Nevena Saraković
Scenske borbe: Slobodan I Aleksandar Petković

Igraju:
Banović Strahinja: Đorđe Jovičić
Anđa: Tamara Stanisavljev
Vlah Alija: Jovan Nešković
Vojin Jugović: Milo Lekić
Jelica Jugović: Marija Spasić

O PREDSTAVI

Jesmo li naučili da praštamo? Pisac Borislav Mihajlović Mihiz u drami Banović Strahinja otvara večnu raspravu o odnosu ljubavi i dužnosti, na temu krivice i praštanja.

U našoj adaptaciji, trudili smo se da se usredsredimo na genezu krivice, analizom okolnosti pod kojima je do prestupa došlo. Zatim, da izoštrimo stavove aktera kako bismo izdvojili sukob iz širokog okvira prihvaćene neravnoteže između pravila i osećanja. Nastojali smo da sukob osvetlimo izbliza kao oštro neslaganje među likovima drame oko pitanja da li ljubav iskupljuje sve prestupe, odnosno da li grešimo kad u ime ljubavi praštamo. Nismo ovu svoju varijantu smeštali striktno u istorijsko vreme već smo joj pristupili kao raspravi koja se ne okončava nijednim rešenjem i zato je to pitanje otvoreno za sve izuzetke i u ovom našem vremenu, bez obzira na ogromna nova saznanja i širinu savremenih pogleda. Nismo, naravno, nasilno remetili izvanredni Mihizov jezik i stil, ali smo sažimanjem usmeravali radnju i raspravu na temu koju smo izdvojili kao najbitniju za našu predstavu.
Iz programske knjižice predstave

REDITELJKA

Vida Ognjenović (Dubočke/Banjani, 1941)

Rediteljka, dramska i prozna autorka, pedagog.

Bila je stalni reditelj, direktor Drame a zatim upravnik beogradskog Narodnog pozorišta, predavala na univerzitetima u Los Anđelesu i Čikagu, bila redovni profesor novosadske Akademije umetnosti... Njen rediteljski opus čini blizu stotinu pozorišnih, veliki broj TV i radio-režija. Napisala je više drama. Osobenost ove autorke je da režira vlastite tekstove. U mnogim pozorištima bivše Jugoslavije, režirala je raznorodan repertoar, domaću I stranu klasiku te savremenu dramu.

Dve godine bila je selektor Sterijinog pozorja (1992, 1993) i glavni i odgovorni urednik časopisa Scena 1995–2002. Od 2001. ambasador SR Jugoslavije (kasnije Srbije i Crne Gore) u Kraljevini Norveškoj.
Nagrade: Sterijina nagrada za najbolji tekst (Je li bilo kneževe večere?, 1991, Jegorov put, 2001, Kozocid, 2019), Sterijina nagrada za režiju (Jegorov put), Sterijina nagrada za dramatizaciju (Korijen, stablo i epilog – Korijen, stablo, pavetina, memoari Gojka Nikoliša, 1984), Sterijina nagrada za životno delo (2006), Oktobarska nagrada grada Beograda za režiju (Mefisto, 1984), Zlatni vijenac Sarajevskog MESS-a (Mefisto, 1985), Nagrada “Joakim Vujić” za dramski tekst (Kako zasmejati gospodara,1998), Nagrada Grada teatra Budva za dramsko stvaralaštvo (2007), Regionalna nagrada “Hugo Klajn” za životno delo u oblasti režije...

Proza i drame su prevođene na engleski, francuski, mađarski, nemački, makedonski, češki, poljski norveški, makedonski, bugarski, mađarski jezik... Autorka prevodi s engleskog i nemačkog jezika.

Knjige drama: Melanholične drame (1991), Kanjoš Macedonović (1993), Devojka modre kose (1993), Setne komedije (1994), Mileva Ajnštajn (1999), Jegorov put (2000), Drame I– III (sabrane drame u tri toma; 2001–2002), Don Krsto (2007).

Knjige priča: Otrovno mleko maslačka (1994, 2009), Stari sat (1996), Najlepše pripovetke Vide Ognjenović (2001), Prava adresa (2007), Živi primeri (2012).

Knjiga proze: Putovanje u putopis (knjiga o Norveškoj i o Isidori Sekulić 2005).

Knjiga eseja: Nasuprot proročanstvu (2007).

Romani: Kuća mrtvih mirisa (1995), Preljubnici (2006, Adulterers, izdanje na engleskom jeziku, 2009), Posmatrač ptica (2010), Maksimum (2017).

Knjiga razgovora: Nema više naivnih pitanja (2008).

Teatrološke studije: Strah od scenske rasprave (1980), Šekspiromanija (1980).

Neke od drama: “Prosidba” od Čehova kako bi je izvodili ludaci u Šerantonu, Kako je daleko od čovjeka do čovjeka (dokumentarna drama), Maj nejm iz Mitar; Kako zasmejati gospodara, 2001, Don Krsto, Ostavite poruku ili Begunci (2014).

Dramatizacije: Mefisto Klausa Mana; Seobe M. Crnjanskog.

Književne nagrade: “Andrićeva nagrada” za pripovetku, “Branko Ćopić” za prozu, nagrada “Prosvete”, “Laza Kostić” za roman, “Karolj Sirmai”, “Ramonda Serbica” za prozu,“Stefan Mitrov Ljubiša” za književnodelo, “Todor Manojlović”, Nagrada Narodne biblioteke Srbije za knjigu godine (2007), Statueta “Joakim Vujić”, nagrada Kočićeva knjiga 2011. za životno delo, Svetska nagrada za humanizam 2012. (Ohridska akademija za humanizam), Prozart – međunarodno priznanje za autorski doprinos razvoju balkanske književnosti na festivalu PRO-ZA Balkan u Skoplju.

PISAC

Borislav Mihajlović Mihiz (Irig, 17. 10. 1922 — Beograd, 15. 12. 1997)

Književnik, kritičar, esejista, putopisac, dramaturg, pesnik, dramski pisac i polemičar, rodio se 17. oktobra 1922. godine u svešteničkoj porodici u Irigu.

Po završetku rata 1945. upisuje Filozofski fakultet, grupu za srpskohrvatski jezik i književnost u Beogradu. Po završetku studija 1949. Zapošljava se kao asistent Vukovog i Dositejevog muzeja i na tom radnom mestu ostaje oko godinu dana.Od 1951. dO 1954. radi kao književni kritičar NIN-a, gde na svoja čuvena tri stupca tog lista nije bio zastupnik ideja i pravaca, već isključivo dobre literature. Potom, 1956. dolazi u Novi Sad za upravnika Biblioteke Matice srpske, značajne, krupne i složene organizacije i rukovodio je njome na svoj izuzetni način, rešavajući briljantno i energično zadatke koji nisu bili nimalo laki. Bio je, zatim, član Matičinih upravnih i uređivačkih tela: član uredništva Letopisa Matice srpske i njegov saradnik; član uređivačkog odbora izvanredne biblioteke Srpska književnost u sto knjiga, fundamentalne književne edicije koju je on u stvari i zamislio, kao što je uopšte, u skladu sa prirodom svog dara, umeo da oseti i podstakne, zamisli i oživi i mnoge druge nove stvari.Njegov rad ostavio je vidan trag u životu i liku Matice srpske, u kojoj je proveo četiri godine.

Nemirni njegov duh vraća ga nazad u Beograd gde 1960. postaje umetnički savetnik Avala filma, da bi na tom radnom mestu ostao do 1963. godine, sarađujući sa filmskim stvaraocima iz zemlje i sveta. Godine 1967. postaje urednik Izdavačkog preduzeća “Prosveta”, ali posle četirimeseca napušta ovu ustanovu zbog izdavačke politike. Sa Mirom Trailović stvara sada već kultno pozorište Atelje 212, i biva njegov umetnički savetnik od 1971. do 1983. godine.

Sarađivao je u listovima: NIN, Politika, Književne novine, Književna reč, Dnevnik, zagrebački Vjesnik, ljubljansko Delo, bečki Die Presse, itd; u časopisima Letopis Matice srpske, Književnost, Savremenik, Delo i mnogim drugim u kojima je objavljivao članke, eseje, kritike, putopise, feljtone, intervjue.

Nosilac je mnogih književnih nagrada: Sterijina nagrada za dramu Banović Strahinja; Sterijina nagrada za dramatizaciju Nušićeve Autobiografije, Sterijina nagrada za adaptaciju Pekićeve Korešpodencije, Nagrada Marin Držić udruženja dramskih umetnika Jugoslavije za dramu Banović Strahinja; nagrada Biblioteke “Đorđe Jovanović” za knjigu kritike Portreti, nagrada “Miloš Crnjanski” za prvu knjigu Autobiografija — o drugima; nagrada “Čalabrčak” za esej U znaku kukuruza.

Otišao je sa ovog sveta 15. decembra 1997. godine, a sahranjen je na očev rođendan u svome rodnom Irigu uz prisustvo mnogobrojnih poštovalaca, nezamenljivi Mihiz, za mnoge od nas najblistaviji um, najširi duh, koji je svojom smrću prestao da dežura sa fenjerom u pomrčini našeg vremena.